W kręgu naszych mitów - "Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian", Jerzy Strzelczyk, Rebis 2008

Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian to leksykon zawierający sporo informacji na temat wierzeń naszych przodków. Nie jest to może tak zajmująca lektura jak Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini (który chociaż nie zajmuje się mitami, to z racji tematyki nieco się po nich prześlizguje) czy legendarna już Mitologia Słowian Aleksandra Gieysztora, jednak stanowi ciekawy zbiór pojęć dotyczących nie tylko wierzeń słowiańskich, lecz także naszej historii i obyczajowości, bez których nie można rozpatrywać kultury żadnego plemienia.

Autor już na samym wstępie uświadamia, jak trudną pracą jest zebranie szczątkowej wiedzy i ułożenie jej w bardziej kompletną całość. Jerzy Strzelczyk nie miał łatwego zadania, biorąc pod uwagę skąpą ilość pisanych źródeł, a jeszcze mniejszą źródeł wiarygodnych. Dlatego też nie dziwi, że w książce znalazły miejsce również postaci, demony i bogowie, których prawdopodobieństwo istnienia i występowania w wierzeniach Słowian jest znikome. Bez nich praca zawierałaby zapewne o wiele mniej pojęć. Strzelczyk sięga również po opisy miejsc istotnych z punktu rozwoju naszej historii i kultury. Czasem miałam wrażenie, że więcej tu legendarnych i historycznych bohaterów niż bóstw, z których część miała tylko imię i miejsce występowania, a ich moc pozostała nieznana. Autor starał się odtworzyć historię słowiańskich dziejów, jednak forma słownikowa nie jest dla tego najlepszą metodą, wątki i wydarzenia są porozrzucane i ciężko z tego wszystkiego wyłowić spójną ciągłą wersję.

Mimo wszystko lektura to całkiem przyjemna, na co wpływ w dużej mierze ma lekki, wprawny styl badacza, miejscami ironiczny, a nawet uszczypliwy, zwłaszcza w stosunku do wspominanych we wstępie mniej wprawnych autorów różnych pozycji mniej lub bardziej naukowych. Praca pokazuje, że chociaż nie dysponujemy pisanym świadectwem na istnienie wierzeń w postaci zbiorów mitów, to jednak możemy mieć pewność, że nasi przodkowie takowe posiadali i mieli ich całkiem sporo.